Glosy - ich miejsce i znaczenie w poznaniu dziejów języka polskiego

Termin: 07.04.2017
Miejsce: Pałac bp. Erazma Ciołka, ul. Kanonicza 17

dr Mariusz Leńczuk (Instytutu Języka Polskiego PAN)
Glosy - ich miejsce i znaczenie w poznaniu dziejów języka polskiego 

7 kwietnia 2017, godz. 11.30
Pałac bp. Erazma Ciołka, ul. Kanonicza 17

Najstarszy zasób leksykalny polszczyzny nie zawiera się tylko w najbardziej znanych tekstach religijnych i prawniczych, ale przede wszystkim w glosach, czyli pojedynczych wyrazach, krótkich komentarzach i drobnych tekstach. Na około tysiąc średniowiecznych rękopisów, w których odnaleziono polskie zapisy, w ponad ośmiuset znajdują się glosy. Liczba zachowanych glosowanych manuskryptów jest tak duża, że powinno to skłonić historyków języka do pogłębionych badań. Tymczasem tak się nie dzieje. Dlaczego? Podczas spotkania postaram się odpowiedzieć na to oraz na kilka innych pytań: czym są glosy, jak bardzo zróżnicowane są strukturalnie, w jaki sposób historycy, filolodzy i inni badacze traktowali je w swoich wydaniach oraz czego można się spodziewać podczas badań źródłowych. 

dr Mariusz Leńczuk – absolwent Instytutu Filologii Polskiej UAM w Poznaniu, adiunkt w Pracowni Języka Staropolskiego Instytutu Języka Polskiego PAN w Krakowie. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się wokół historii języka polskiego, paleografii średniowiecznej (zwł. sposobów adaptacji łacińskiego systemu abrewiacyjnego do staropolszczyzny),  XIV- i XV-wiecznych tłumaczeniach Biblii (w tym zrealizowany projekt średniowiecznych tłumaczeń Nowego Testamentu: http://stnt.ijp.pan.pl/, w planach druga część – staropolskie tłumaczenia Starego Testamentu), średniowiecznej leksykografii (słowniczki łacińsko-polskie). Zbiera i publikuje glosy polskie z łacińskich rękopisów średniowiecznych oraz tekstów polskich z początku XVI w. Autor m.in. monografii Staropolskie przekazy kanonu Mszy Świętej. Wariantywność leksykalna, Warszawa 2013, współautor Suplementu cz. I (verba absentia) do Słownika staropolskiego, pod red. E. Deptuchowej, Kraków 2014, Opisu źródeł Słownika staropolskiego, pod red. W. Twardzika i E. Deptuchowej, Kraków 2005.

Data opublikowania: 27.03.2017
Osoba publikująca: Janusz Smulski