Pracownia Literatury Renesansu

Angelika Modlińska, Inspirowana Psałterzem praktyka parafrastyczna poetów nowołacińskich XVI i XVII wieku. Exempla silesiaca

26 lutego 2007

Poetyckie parafrazy Księgi Psalmów w języku łacińskim należą do najpopularniejszych zjawisk literackich XVI i XVII wieku – liczba opublikowanych wówczas przeróbek psalmów, pisanych w metrum iloczasowym klasyczną łaciną, sięga kilku setek. Co ważne, autorami ich bywali najwybitniejsi przedstawiciele renesansowego humanizmu i bez wątpienia wiele spośród tych utworów na zawsze wpisało się w kulturowe dziedzictwo narodów europejskich. Celem referatu będzie przybliżenie współczesnemu odbiorcy tego zapomnianego już dziś rodzaju poezji. Rozważania nasze przebiegać będą dwuetapowo. W części pierwszej zostanie przedstawiony w ujęciu historycznoliterackim zakres występowania, charakter i specyfika poetyckich łacińskich parafraz psalmicznych w Europie Środkowej i Zachodniej w XVI i XVII wieku (na postawie materiałów zebranych w kraju: biblioteki Warszawy, Krakowa, Wrocławia i Lublina, oraz w belgijskim Leuven). Natomiast część druga poświęcona będzie niektórym sposobom poetyckiej interpretacji biblijnych psalmów na przykładzie utworów poetów śląskich: Laurentiusa Fabriciusa (Ps. 37), Caspara Cunradusa (Ps. 1-150 - w wyborze) i Andreasa Calagiusa (Ps. 1-60 - w wyborze). Zwrócimy również uwagę na to, w jakim zakresie poetyckie parafrazowanie starotestamentowych psalmów służyło indywidualnym celom autora, potrzebom religii i kultury chrześcijańskiej, oraz w jaki sposób teksty te odzwierciedlają ówczesne polemiki religijne i światopoglądowe. Teksty oryginalne zostaną udostępnione w postaci kserokopii z mikrofilmów i skanów.