WARSZTATY RENESANSOWE
inaugurujące współpracę Szkół Montessori w Koszarawie Bystrej
z Wydziałem Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego
dla licealistów i gimnazjalistów
niedziela, 23 kwietnia 2017
Kraków, ul. Grodzka 64, s. 207
godz. 10–14
prowadzenie: dr hab. Grażyna Urban-Godziek
zgłoszenia na adres: grazyna.urban-godziek@uj.edu.pl
Celem zajęć jest przybliżenie słuchaczom źródeł kultury, której jesteśmy częścią. Mają też one pokazać, jak zawiłe były drogi, którymi kultura klasyczna dotarła do nowożytnej Europy formującej się w ciągu wieków XIV–XVI. Zwrócimy uwagę na powiązanie wydarzeń, którym przypisuje się przełomową rolę w historii, ze zjawiskami kulturowymi i literackimi. Część warsztatowa ma pokazać też metody analizy tekstu artystycznego.
I wykład-dyskusja:
Skąd się wzięła nowożytna Europa, czyli początki cywilizacji zachodniej
Zagadnienia:
- Formowanie się cywilizacji zachodniej (łacińskiej), w której żyjemy.
- Kulturowe i historyczne źródła jedności europejskiej.
- Wielkie antyczne imperia: Aleksandra Wielkiego i Cesarstwo Rzymskie – zasięg kulturowy i językowy.
- Idee powrotu do dziedzictwa starożytności:
1. polityczna: translatio (renovatio) imperii Karola Wielkiego: Święte Cesarstwo Rzymskie.
2. religijna: IX w. zjednoczenie chrześcijan łacińskich, XIV w. odnowienie Kościoła Rzymskiego (powrót papieży z Awinionu do Rzymu), XV w. Unia Florencka (sobory zmierzające do pojednania Kościoła Zachodniego i Wschodniego). Rozłamy i reformy Kościoła Katolickiego.
3. kulturowa: imitatio antiquorum – „prerenesansy” karoliński (IX w.) i ottoński (XII), humanizm (XV) i renesans (XVI) – odnowienie człowieczeństwa w oparciu o studium literatury antycznej.
- Pośrednictwo arabskie w przekazie nauki greckiej średniowiecznej Europie. Kultura i nauka hispanoarabska.
- Humanizm i Renesans: odnowienie języka łacińskiego, studia autorów klasycznych, poznanie bezpośrednie filozofii greckiej.
- Omówienie wydarzeń uznawanych za przełomowe (zdobycie Konstantynopola, wynalazek druku, odkrycie Ameryki) – jakie znaczenie miały i jaki był ich wpływ na rozwój kultury.
- Reformacja i reforma Kościoła Katolickiego.
II warsztaty – praca z tekstem literackim
Omawiana w czasie wykładu zasada imitatio antiquorum − w zakresie idei, motywów i gatunków literackich, a także języka − przedstawiona zostanie na przykładzie konkretnych tekstów literackich z XVI i XVII w. Poddamy analizie wiersze twórców polsko- i łacińskojęzycznych wzorujących się, w rozmaitych aspektach, na twórczości Horacego (Jan Kochanowski, Sebastian Petrycy, Maciej Kazimierz Sarbiewski). Powiemy na tych przykładach o sposobach adaptowania wzorca literackiego tkj. przekład, imitacja, emulacja, parodia chrześcijańska, translacja
